BOS Peelrijt geeft Waterschap de Dommel beter inzicht in watersysteem

De laatste jaren treden steeds vaker (en hevigere) zomerse piekbuien op. Deze piekbuien kunnen in korte tijd veel wateroverlast en schade veroorzaken. Door het moeilijk voorspelbare en grillige karakter van deze zomerse piekbuien is het van belang dat snel duidelijk is hoe en wanneer beschikbare operationele maatregelen effectief kunnen worden ingezet. Goed inzicht in het watersysteem in daarom van groot belang.

Zomerse piekbui

In 2016 zorgde een zomerse piekbui in het stroomgebied van de Peelrijt (een waterloop ten westen van Someren) voor wateroverlast. Voor Waterschap De Dommel aanleiding om een BOS (Beslissings Ondersteunend Systeem) voor het stroomgebied in gebruik te nemen. Het BOS geeft het waterschap inzicht in de huidige en verwachte status van het watersysteem onder droge, reguliere en natte omstandigheden.

Aan het begin van de zomer van 2016
viel er in een tijdsbestek van iets meer dan een
maand bijna 300 mm, meer dan een derde van
wat er normaal gesproken in een jaar valt
(bron: HydroNET).

Het BOS voor deelgebied Peelrijt is gerealiseerd als een uitbreiding op BOS Brabant, hiervan maakt Waterschap de Dommel al jaren succesvol gebruik. Als basis is de reeds bestaande koppeling tussen Delft-FEWS en HydroNET gebruikt.

Overzicht huidige en verwachte status watersysteem

Binnen Delft-FEWS worden operationeel hydraulische en hydrologische modellen doorgerekend die de actuele en verwachte situatie (zoals waterhoogtes en afvoeren) in het watersysteem berekenen. Deze actuele en verwachte waterstanden en afvoeren worden vanuit Delft-FEWS beschikbaar gesteld aan HydroNET. Vanuit HydroNET wordt de waterstanden en afvoeren afgezet tegen de toelaatbare grenzen. Dit geeft beheerders een overzicht van de huidige en verwachte status van het watersysteem. Ook worden in HydroNET handelingsperspectieven geboden door vanuit Delft-FEWS geleverde geadviseerde stuwinstellingen inzichtelijk te maken. De interpretatie van de data wordt vervolgens via dashboards met kaarten en grafieken beschikbaar gesteld aan gebiedsbeheerders en hydrologen van het waterschap. Informatie over verwachte waterstanden en afvoeren worden in HydroNET aangevuld met andere relevante externe informatie. Denk hierbij aan gevallen neerslag, informatie over grondwater en de weersverwachting. HydroNET maakt de beslissingsondersteunende informatie uit FEWS gemakkelijk toegankelijk en op maat voor de betrokken waterbeheerders.

De HydroNET kaart toont de verwachte afvoeren en waterhoogtes.

Succesvolle samenwerking binnen de gouden driehoek

BOS Peelrijt is een mooi voorbeeld van een succesvolle samenwerking binnen de gouden driehoek: Waterschap de Dommel (overheid), Deltares (onderzoek) en HydroLogic (bedrijfsleven) hebben samen BOS Peelrijt opgezet. Deltares heeft als beheerder van BOS Brabant de benodigde Delft-FEWS-werkzaamheden uitgevoerd. Het waterschap heeft de HydroNET dashboards ingericht. HydroLogic heeft de modelwerkzaamheden uitgevoerd en heeft daarnaast ondersteuning geleverd bij de configuratie van zowel HydroNET als Delft-FEWS. Daarnaast heeft HydroLogic als coördinator gezorgd voor een gestroomlijnd proces.