Effect storm 3 januari op watersysteem

Published on 5 januari 2018 by Leanne Reichard

Het nieuwe jaar is met een unicum begonnen: de sluiting van alle vijf de grote stormvloedkeringen  – Maeslantkering, Hollandsche IJsselkering, Hartelkering, Oosterscheldekering en de Ramspolkering. Een interessante start van het nieuwe jaar voor waterbeheerders. Maar welk effect hebben de storm en sluiting van de stormvloedkeringen nu eigenlijk gehad op het watersysteem?

Een stormachtig begin van het nieuwe jaar

Effect storm op waterstanden bij Krimpen

De waterstanden in de Rijn-Maasmonding staan onder invloed van getijdebeweging. Bijzondere weersomstandigheden of andere factoren zoals de positie van de zon en maan kunnen voor variaties in het getij zorgen. Dit was ook het geval tijdens de storm van 3 januari 2018. Met name bij westelijk georiënteerde wind kan het water flink opgestuwd worden in de Rijn-Maasmonding. In de grafiek wordt de astronomische waterhoogte getoond tegenover de daadwerkelijk gemeten waterhoogte bij Krimpen aan den IJssel. Vanaf 3 januari 9.00 uur is duidelijk een verhoogde waterstand zichtbaar ten opzichte van het astronomisch tij – tot bijna 1 m verschil – mede onder invloed van de stormachtige omstandigheden.

Bron: Metingen Rijkswaterstaat

Effect sluiting stormvloedkeringen

Maeslantkering

Ieder jaar vindt er in september een proefsluiting van de Maeslantkering plaats, maar de laatste (en gelijk eerste keer) dat de Maeslantkering voor een storm sloot was in 2007. Daarom is eind 2016 besloten het sluitcriterium voor de Maeslantkering te verlagen van +3.00 m NAP tot +2.60 m NAP voor Rotterdam en +2.30 m NAP voor Dordrecht. De verwachtte waterstanden op woensdag 3 januari benaderde het verlaagde sluitingscriterium. Daarom is de Maeslantkering 3 Januari enkele uren gesloten geweest.

In de grafiek is te zien dat de vloed-waterstand aan de zeezijde van de Maeslantkering en Maassluis onder reguliere omstandigheden ongeveer gelijk uitkomen. Het effect van de sluiting van de Maeslantkering tijdens de storm van 3 januari is duidelijk zichtbaar. De waterstand bij de Maeslantkering stijgt tot +2.66 mNAP, terwijl de maximale waterstand bij Maassluis niet hoger komt dan +2.24 mNAP. Er is zelfs duidelijk te zien dat de waterstand na sluiting van de kering snel daalt tot +1.75 mNAP rond 16.30 uur. Op dat moment is het verschil met de waterstand bij de Maeslantkering ongeveer 0.75 m.

Bron: Metingen Rijkswaterstaat

Hollandsche IJsselkering

Woensdag 3 januari rond 12.00 uur is begonnen met het sluiten van de Hollandsche IJsselkering (Algerakering) om te hoge waterstanden op de Hollandsche IJssel als gevolg van de storm te voorkomen. De kering is gesloten bij ongeveer +0.7 m NAP. In de grafiek is duidelijk een verschil te zien tussen de waterstand bij Krimpen aan den IJssel (buitenzijde kering) en Gouda (bovenstrooms op de Hollandsche IJssel). De waterstand bij Krimpen loopt op tot +2.33 m NAP terwijl de waterstand bij Gouda niet verder stijgt dan ongeveer +1.48 m NAP. Onder reguliere omstandigheden is er een verhang van ongeveer 20 – 40 cm tussen Krimpen aan den IJssel en Gouda – de vloedwaterstand bij Gouda is ongeveer 20 – 40 cm hoger dan bij Krimpen aan den IJssel. Zonder sluiting zou de waterstand bij Gouda tot ongeveer +2.70 m NAP kunnen zijn opgelopen. De sluiting van de Hollandsche IJsselkering heeft de waterstand op de Hollandsche IJssel ruim 1 m lager kunnen houden dan zonder sluiting van de kering.

Tussen 3 januari 20.30 uur en 4 januari 00.00 uur is een daling in de waterstand bij Gouda te zien, doordat de kering tijdelijk deels getrokken is om bij eb te kunnen spuien. Vervolgens is de kering weer gesloten en 4 januari rond 8.00 uur weer geopend.

Bron: Metingen Rijkswaterstaat

Situatie in het regionale systeem

Ook in de regionale systemen was het de afgelopen tijd opletten geblazen. Half december viel er in het grootste deel van Nederland sneeuw. Deze werd gevolgd door een ‘natte dooi’, waardoor de gesmolten sneeuw en de latere neerslag gelijktijdig tot afvoer kwamen. Begin januari was het opnieuw raak. In de week rondom de jaarwisseling trok een aantal neerslaggebieden over. Hierdoor viel er in het hele land 50 à 60 mm neerslag.

De hoogwatersituaties in de regionale systemen zijn goed te herkennen in de gemeten afvoer van de Oude IJssel bij Doetinchem. De eens-per-jaar afvoer is sinds half december 2017 tweemaal bereikt.

Bron: Actuele Waterinformatie Waterschap Rijn en IJssel

Vooruitblik

Na de eerste storm van 2018 maken de Nederlandse waterbeheerders zich op voor de verhoogde waterstanden op de rivieren als gevolg van neerslag en smeltwater. Ook wij houden de situatie natuurlijk nauwlettend in de gaten.

Heeft u vragen over deze blog of wilt u live inzicht in de stand van zaken van het watersysteem, neemt u dan contact op met Minke Wuis van HydroLogic via 033-4753535.